Các chỉ số tài chính được tính toán từ dữ liệu kế toán có thể giúp đánh giá sức khỏe tài chính của doanh nghiệp. Dưới đây là ý nghĩa của từng chỉ số và so sánh với các tiêu chuẩn chung:
1. Hệ số thanh toán ngắn hạn (Current Ratio)
- Công thức: Hệ số thanh toán ngắn hạn = Tài sản ngắn hạn / Nợ ngắn hạn.
- Ý nghĩa: Hệ số này cho thấy khả năng của doanh nghiệp trong việc thanh toán các khoản nợ ngắn hạn (phải trả trong vòng một năm) bằng tài sản ngắn hạn (dễ chuyển thành tiền mặt trong vòng một năm).
- Tiêu chuẩn: Một hệ số thanh toán ngắn hạn > 1 là dấu hiệu tích cực, cho thấy doanh nghiệp có đủ tài sản để trang trải nợ ngắn hạn. Tuy nhiên, nếu hệ số này quá cao (ví dụ > 2), có thể cho thấy doanh nghiệp không sử dụng tài sản một cách hiệu quả.
2. Hệ số thanh toán nhanh (Quick Ratio)
- Công thức: Hệ số thanh toán nhanh = (Tài sản ngắn hạn – Hàng tồn kho) / Nợ ngắn hạn.
- Ý nghĩa: Hệ số này giống như hệ số thanh toán ngắn hạn, nhưng trừ đi hàng tồn kho (vì hàng tồn kho có thể mất thời gian để bán). Hệ số này đánh giá khả năng thanh toán nợ ngắn hạn mà không cần phải bán hàng tồn kho.
- Tiêu chuẩn: Một hệ số thanh toán nhanh > 1 là tốt. Nó chỉ ra rằng doanh nghiệp có thể thanh toán các khoản nợ ngắn hạn mà không cần phụ thuộc vào việc bán hàng tồn kho.
3. Tỷ lệ tài sản ngắn hạn (Current Assets Ratio)
- Công thức: Tỷ lệ tài sản ngắn hạn = Tài sản ngắn hạn / Tổng tài sản.
- Ý nghĩa: Tỷ lệ này cho thấy phần trăm của tổng tài sản mà doanh nghiệp có thể dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt trong ngắn hạn.
- Tiêu chuẩn: Tỷ lệ này thay đổi tùy theo ngành. Trong các ngành mà yêu cầu vốn lưu động cao, tỷ lệ tài sản ngắn hạn có thể chiếm phần lớn tổng tài sản.
4. Tỷ lệ tài sản dài hạn (Long-term Assets Ratio)
- Công thức: Tỷ lệ tài sản dài hạn = Tài sản dài hạn / Tổng tài sản.
- Ý nghĩa: Tỷ lệ này cho thấy phần trăm của tổng tài sản mà doanh nghiệp đã đầu tư vào tài sản cố định hoặc các khoản đầu tư dài hạn.
- Tiêu chuẩn: Tỷ lệ này cũng thay đổi tùy theo ngành. Trong các ngành yêu cầu đầu tư lớn vào tài sản cố định (như sản xuất), tỷ lệ tài sản dài hạn sẽ cao hơn.
5. Tỷ lệ nợ phải trả (Debt Ratio)
- Công thức: Tỷ lệ nợ phải trả = Nợ phải trả / Tổng nguồn vốn.
- Ý nghĩa: Tỷ lệ này cho biết phần trăm tài sản của doanh nghiệp được tài trợ bằng nợ.
- Tiêu chuẩn: Tỷ lệ nợ phải trả > 50% cho thấy doanh nghiệp phụ thuộc nhiều vào nợ vay. Một tỷ lệ cao có thể dẫn đến rủi ro tài chính nếu doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc trả nợ.
6. Tỷ lệ vốn chủ sở hữu (Equity Ratio)
- Công thức: Tỷ lệ vốn chủ sở hữu = Vốn chủ sở hữu / Tổng nguồn vốn.
- Ý nghĩa: Tỷ lệ này cho biết phần trăm tài sản của doanh nghiệp được tài trợ bằng vốn của chủ sở hữu.
- Tiêu chuẩn: Tỷ lệ vốn chủ sở hữu > 50% cho thấy doanh nghiệp có sức mạnh tài chính và ít phụ thuộc vào nợ vay. Tỷ lệ này càng cao càng tốt cho thấy doanh nghiệp có sự ổn định về tài chính.
7. Hệ số nợ (Debt to Equity Ratio)
- Công thức: Hệ số nợ = Nợ phải trả / Vốn chủ sở hữu.
- Ý nghĩa: Hệ số này cho biết số lượng nợ mà doanh nghiệp có so với vốn chủ sở hữu. Nó là một chỉ số quan trọng về mức độ rủi ro tài chính.
- Tiêu chuẩn: Hệ số nợ thường nằm trong khoảng 1 – 2. Hệ số > 2 cho thấy doanh nghiệp có mức nợ cao so với vốn chủ sở hữu, điều này có thể làm tăng rủi ro tài chính.
Kết luận:
- Các chỉ số tài chính là công cụ quan trọng giúp bạn đánh giá sức khỏe tài chính và khả năng thanh toán của doanh nghiệp.
- So sánh các chỉ số này với tiêu chuẩn của ngành giúp bạn hiểu rõ hơn về vị thế tài chính của doanh nghiệp so với đối thủ cạnh tranh hoặc tiêu chuẩn ngành.
Bạn có thể sử dụng các chỉ số này để đưa ra các quyết định tài chính quan trọng và điều chỉnh chiến lược kinh doanh phù hợp.
(Thạc sĩ Nguyễn Trọng Đông)
