Giải thích các chỉ tiêu trên báo cáo tình hình tài chính hợp tác xã
Báo cáo tình hình tài chính của hợp tác xã (HTX) phản ánh tổng quan về tình hình tài sản, nguồn vốn và kết quả hoạt động của HTX trong một kỳ kế toán nhất định. Dưới đây là giải thích ý nghĩa của các chỉ tiêu quan trọng trong báo cáo này:
1. Tài sản
Phản ánh toàn bộ giá trị tài sản mà HTX đang nắm giữ tại thời điểm lập báo cáo. Bao gồm:
1.1 Tài sản ngắn hạn
Là các tài sản có thể chuyển đổi thành tiền mặt hoặc tiêu dùng trong vòng một năm hoặc một chu kỳ kinh doanh. Gồm:
• Tiền và các khoản tương đương tiền: Số dư tiền mặt, tiền gửi ngân hàng, tiền đang chuyển.
• Các khoản phải thu: Công nợ của khách hàng, thành viên HTX hoặc các đối tác.
• Hàng tồn kho: Nguyên vật liệu, hàng hóa phục vụ sản xuất kinh doanh của HTX.
• Tài sản ngắn hạn khác: Tạm ứng, chi phí trả trước ngắn hạn.
1.2 Tài sản dài hạn
Là các tài sản có thời gian sử dụng trên một năm, gồm:
• Tài sản cố định: Nhà xưởng, máy móc, thiết bị, phương tiện vận tải…
• Bất động sản đầu tư: Nhà, đất mà HTX sở hữu để cho thuê hoặc đầu tư dài hạn.
• Chi phí trả trước dài hạn: Các khoản chi phí đã chi nhưng phân bổ dần theo thời gian (ví dụ: thuê đất dài hạn).
2. Nguồn vốn
Phản ánh nguồn hình thành tài sản của HTX, gồm:
2.1 Nợ phải trả
Là các khoản nghĩa vụ tài chính mà HTX phải thanh toán trong tương lai. Chia thành:
• Nợ ngắn hạn: Các khoản vay, phải trả người bán, thuế phải nộp, chi phí phải trả ngắn hạn.
• Nợ dài hạn: Các khoản vay dài hạn, khoản nợ thuê tài chính, các khoản nợ khác có thời hạn trên một năm.
2.2 Vốn chủ sở hữu
Là phần vốn thuộc về HTX và các thành viên, gồm:
• Vốn góp của thành viên: Tổng số tiền mà các thành viên đã góp vào HTX.
• Quỹ đầu tư phát triển: Lợi nhuận giữ lại để tái đầu tư và phát triển HTX.
• Lợi nhuận chưa phân phối: Lợi nhuận sau thuế chưa chia cho các thành viên.
3. Kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh
Phản ánh tình hình kinh doanh của HTX trong kỳ kế toán, gồm:
• Doanh thu: Tổng thu nhập từ hoạt động sản xuất kinh doanh của HTX.
• Chi phí: Bao gồm chi phí nguyên vật liệu, nhân công, khấu hao tài sản cố định, chi phí quản lý…
• Lợi nhuận trước thuế: Doanh thu trừ chi phí trước khi tính thuế thu nhập.
• Thuế thu nhập doanh nghiệp: Khoản thuế mà HTX phải nộp theo quy định.
• Lợi nhuận sau thuế: Lợi nhuận thực tế sau khi đã trừ đi thuế.
4. Các chỉ tiêu tài chính quan trọng
Một số chỉ tiêu quan trọng đánh giá sức khỏe tài chính của HTX:
• Hệ số thanh toán ngắn hạn = Tài sản ngắn hạn / Nợ ngắn hạn
→ Đánh giá khả năng thanh toán các khoản nợ ngắn hạn.
• Hệ số nợ = Nợ phải trả / Tổng tài sản
→ Phản ánh mức độ sử dụng vốn vay so với tổng tài sản.
• Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu = Lợi nhuận sau thuế / Doanh thu thuần
→ Đánh giá khả năng sinh lời của HTX.
Kết luận
Báo cáo tình hình tài chính giúp HTX nắm được thực trạng tài chính, từ đó đưa ra các quyết định kinh doanh hợp lý. Việc hiểu rõ các chỉ tiêu trên báo cáo giúp quản lý HTX hiệu quả hơn, đảm bảo hoạt động ổn định và phát triển bền vững.
Thạc sĩ Nguyễn Trọng Đông
